Gemeente Gorinchem werkt samen met gemeente Molenlanden aan de Regionale Energiestrategie (RES) Alblasserwaard.
Voor de opwekking van duurzame elektriciteit draagt windenergie 49% bij aan het totale bod. Dit is 564 TJ. Op dit moment is 18% van ons RES-bod voor windenenergie gerealiseerd door de stroomopwekking van het bestaande windpark Giessenwind en zit 13% in de pijplijn door middel van windpark Groote Haar in Gorinchem. Voor de realisatie van de resterende ambitie voor wind (69% van ons bod, 389 TJ) zijn 6 tot 10 grote windturbines nodig.
Voortgang opwekking elektriciteit met windenergie
Tot eind 2022 zijn de zoekgebieden A15 Oost en Avelingen verkend. A15 Oost is komen te vervallen omdat het te dicht bij een woonwijk staat. Eind 2022 is besloten om ook voor Avelingen een pas op de plaats te maken. De RES-partners hebben afgesproken om tot eind 2023 te zoeken naar reëel haalbare alternatieve locaties om het windbod uit RES 1.0 te kunnen realiseren. Locatie Avelingen is als terugvaloptie benoemd voor als de gezamenlijke verkenning geen nieuwe windlocaties oplevert.
Plan van aanpak
De RES-partners hebben afgesproken om te zoeken naar reëel haalbare alternatieve locaties om het windbod uit RES 1.0 te kunnen realiseren. Locatie Avelingen is wel als terugvaloptie benoemd voor als de gezamenlijke verkenning geen nieuwe windlocaties oplevert. Voor het zoeken naar locaties zijn door de gemeenteraad op 25 mei 2023 uitgangspunten vastgesteld.
Lijst met mogelijke zoeklocaties
De uitgangspunten zijn met een enquête voorgelegd aan de omgeving en voorzien van een weging. Een brede technische verkenning heeft vervolgens geleid tot een lijst met mogelijke zoeklocaties voor windenergie. Deze lijst was op 8 november 2023 bekend. De gezamenlijke raadsvergadering (Gorinchem en Molenlanden) hierover was al op 28 november 2023:
- De gemeenteraad van Gorinchem nam het gezamenlijke raadsvoorstel aan, in de gecombineerde raadsvergadering van 28 november 2023.
- De raad van Molenlanden nam in diezelfde vergadering een amendement aan waarin werd gevraagd om een reactie van de provincie. De raad van Gorinchem formuleerde een vergelijkbaar verzoek in de vorm van een motie.
- De provincie heeft in een antwoordbrief laten weten het voorgestelde proces te steunen.
- De raad van Molenlanden heeft op 23 januari 2024 ingestemd met een nadere verkenning van de locaties.
Kaart voorlopige zoeklocaties
Er zijn zes voorlopige zoeklocaties aangewezen om verder te onderzoeken (waarvan vijf in Molenlanden). Uiteindelijk zijn er naar verwachting één tot twee locaties nodig om het bod uit de RES te realiseren. Op de kaart ziet u de locaties.
Het doel van de verkenning is het onderzoeken of er reële en alternatieve locaties zijn voor Avelingen. Mochten die er niet zijn dan is Avelingen de terugvaloptie. Wel is het zo dat Avelingen alleen niet genoeg is om het volledige windbod te halen. Er moeten dus in ieder geval één tot twee locaties voor windmolens bijkomen in onze regio.
Inwoners en ondernemers raadpleging
Met het traject van de raadpleging is door beide raden op 28 november 2023 al ingestemd. De afgelopen maanden zijn inwoners en ondernemers van de Alblasserwaard intensief betrokken bij de verkenning.
De betrokkenheid bij de windverkenning is groot. Dat is te zien aan de online raadpleging die door ruim 2500 mensen is ingevuld. We merken dat in de werkgroepen. Horen dat tijdens bijeenkomsten waar wij te gast zijn in de dorpshuizen en andere zalen. Ook ontvangen we mails en telefoontjes van inwoners die hun gevoel of mening willen delen. Positief of negatief: Alle geluiden worden verzameld en met de raden gedeeld.
Wat vinden inwoners belangrijk?
Ruim 2500 mensen gaven antwoord in een online raadpleging, aangevuld door adviezen van bewonerswerkgroepen en maatschappelijke organisaties. Deze zijn op 5 juni 2024 gepresenteerd aan de gemeenteraden. De meeste mensen steunen het RES-bod maar vinden het aandeel windenergie te hoog. Inwoners vragen verder aandacht voor geluidsoverlast en gezondheidsrisico’s door windturbines, bescherming van het polderlandschap, waardedaling van huizen en effecten op biodiversiteit, erfgoed en toekomstige woningbouw. Positieve kanten van windturbines zoals bijdragen aan duurzame energieopwekking en kansen om de lokale economie te versterken zijn in het participatieproces ook genoemd.
Grondeigenaren in de zoeklocaties geven aan overwegend positief te staan tegenover windturbines op of nabij hun gronden. Dat geeft aan dat economische betrokkenheid mogelijk een rol speelt bij het draagvlak. Mede daarom hebben de raden eerder het belang van lokaal eigendom en lokaal profijt benadrukt.
Vragen en antwoorden
Tijdens de bijeenkomsten met de werkgroepen en daarbuiten zijn veel vragen gesteld. De informatie en het overzicht van alle vragen en antwoorden kunt u lezen via Beantwoording van de vragen gesteld op de startbijeenkomsten.
Informatie
Wie op de hoogte wil blijven over het proces en de uitkomsten van de verkenning kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief windverkenning.
Raadsvoorstel zoeklocaties windenergie
De colleges van burgermeesters en wethouders van Gorinchem en Molenlanden hebben voorgesteld om locaties S (Gorinchem-Noord) en J (zuidwesten van Molenlanden) aan de provincie aan te dragen voor windenergieprojecten in de regio Alblasserwaard.
Locatie S ligt aan de rand van het Groene Hart in Gorinchem-Noord, dicht bij de A27, en werd in 2021 aangewezen als aandachtsgebied voor windenergie. Deze locatie biedt mogelijkheden voor uitbreiding van de twee reeds vergunde windturbines met één of twee extra turbines, of een geheel nieuw plan met drie grotere turbines. Voorlopige gesprekken hierover zijn gaande met initiatiefnemers zoals energiecoöperatie De Knotwilg en Green Trust.
Locatie J bevindt zich aan de westelijke rand van de Alblasserwaard, langs de A15 en de Betuwelijn, en grenst aan het Alblasserbos. Deze locatie is technisch geschikt voor maximaal zes windturbines, met een voorkeur voor vier turbines om de opstelling te optimaliseren en de impact op de omgeving te minimaliseren.
De andere locaties, K, L2 en M, zijn niet gekozen vanwege hun ligging in het open polderlandschap zonder grote infrastructuur en de verwachte negatieve effecten op erfgoed, natuur en recreatie. Locatie O biedt slechts ruimte voor drie windturbines, wat zou betekenen dat een extra locatie nodig zou zijn, hetgeen de colleges onwenselijk vinden vanwege de druk op de leefomgeving van Hoogblokland.
Het raadsvoorstel zoeklocaties windenergie kunt u online teruglezen.
Open polderlandschap beschermen en beperken van impact op natuur en erfgoed
De colleges hebben zich in hun keuzes laten leiden door de adviezen van de werkgroepen, de uitkomsten van de online raadpleging en de eerder vastgestelde uitgangspunten van de gemeenteraden. Vanuit de werkgroepen en de raadpleging kwamen zorgen over geluidsoverlast en mogelijke gezondheidseffecten nadrukkelijk naar voren. De bescherming van het open polderlandschap en beperking van de impact op natuur en erfgoed worden door zowel inwoners als door de raden belangrijk gevonden. Dat omwonenden kunnen meeprofiteren van de financiële opbrengsten en plaatsing in de nabijheid van infrastructuur en grote energieverbruikers zijn belangrijke uitgangspunten die de gemeenteraden hebben meegegeven.
Beperken van hinder
Om hinder te beperken, zullen strengere geluids- en afstandsnormen worden toegepast die naar verwachting vanaf 1 juli 2025 worden vastgesteld. Deze strengere normen zijn al meegenomen in de begrenzing van de voorgestelde locaties. Slagschaduw wordt beperkt tot maximaal zes uur per jaar en twintig minuten per dag. In de planvormingsfase kunnen verder nog extra maatregelen worden genomen om overlast te verminderen, zoals de plaatsing van turbines zo ver mogelijk van woningen binnen locaties S en J. Andere opties zijn bijvoorbeeld benutting van natuurlijke barrières, het stimuleren van de keuze voor de stilst mogelijke turbines, het (tijdelijk) verminderen van de draaisnelheid tijdens stille nachten en het uitzetten van de nachtelijke waarschuwingslampen voor objectbeveiliging.
Besluitvorming gemeenteraden en provincie
Op 9 juli 2024 vergaderen de gemeenteraden van Molenlanden en Gorinchem in een gecombineerde raadsvergadering over het uitbreiding van windenergie in de regio.
Nadat de raden hebben besloten, volgt de provincie in 2025 nog een besluitvormingsproces. De provincie stelt eerst nog een Omgevingseffectrapportage (OER, voorheen PlanMER) op. Hierin staan de resultaten van de onderzochte omgevingseffecten van alle zes de zoeklocaties en van locatie Avelingen en eventuele aanvullende verdiepende onderzoeken.
Reageren en inspreken
Aan het begin van de gezamenlijke commissievergadering op 27 juni kunnen inwoners en ondernemers tegen de raden zeggen wat zij van het raadsvoorstel en de verkenning vinden. Aanmelden voor inspreken kan tot uiterlijk 26 juni 2024, 12:00 uur bij de griffie van Molenlanden via griffie@jouwgemeente.nl.