Nederland kent geen wettelijke regels voor het gebruik van de vlag. Inwoners, bedrijven en organisaties mogen op alle dagen van het jaar de vlag uithangen. Er zijn wel regels voor het vlaggen vanaf Rijksgebouwen. Meer informatie vindt u bij vlaginstructie van de overheid.
De gemeente Gorinchem volgt de algemene vlaginstructie die door de minister-president is opgesteld. De instructie werd in 1981 vastgesteld en is in 2009 gewijzigd naar aanleiding van de viering van Veteranendag.
Vlaginstructie voor Rijksgebouwen
De algemene vlaginstructie geldt voor het uitsteken van de nationale vlag op de gebouwen van de Rijksoverheid. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verzoekt provincies, gemeenten en andere overheden zich bij deze vlaginstructie aan te sluiten.
De vlaginstructie maakt onderscheid tussen:
- Uitgebreid vlaggen (UV): vanaf alle rijksgebouwen. In de gemeente Gorinchem wordt de vlag voor het stadhuis en vanaf de toren van de Grote Kerk gehesen.
- Beperkt vlaggen (BV): alleen vanaf de hoofdgebouwen. In de gemeente Gorinchem wordt alleen de vlag voor het stadhuis gehesen.
Wanneer hangen de vlaggen uit?
Voor het stadhuis hangt altijd de gemeentevlag. De gemeentevlag wordt vervangen voor de Nederlandse vlag (al dan niet met wimpel) wanneer de vlaginstructie van de Rijksoverheid dit bepaalt. Het uitsteken van de vlag gebeurt in principe op onderstaande dagen. Als deze dag op een zondag of op een algemeen erkende christelijke feestdag valt, dan geldt de datum tussen haakjes.
- 31 januari (1 februari) - BV - Verjaardag van Prinses Beatrix.
- 27 april (26 april) - UV - Koningsdag, verjaardag van Koning Willem-Alexander.
- 4 mei - UV - Nationale dodenherdenking, halfstok vanaf 18.00 uur tot zonsondergang.
- 5 mei - UV - Nationale Bevrijdingsdag.
- 17 mei (18 mei) - BV - Verjaardag van Koningin Máxima.
- 15 augustus (16 augustus) - UV - Formeel einde Tweede Wereldoorlog.
- 7 december (8 december) - BV - Verjaardag van de Prinses van Oranje.
- 15 december (16 december) - BV - Koninkrijksdag.
Overige bijzondere gelegenheden
Sinds enige jaren is het een goed gebruik om op speciale dagen een vlag uit te steken voor het stadhuis. Er wordt dan dus beperkt gevlagd. Dit is in ieder geval van toepassing op:
- 31 januari: het laten zakken van de gemeentelijke vlag voor aanvang van de herdenking van Holocaust Memorial Day.
- Lintjesregen in april met de Nederlandse vlag op de dag van informeren van de gedecoreerden en op de dag van uitreiken. Dit valt op de laatste werkdag voor de verjaardag van de koning.
- 17 mei: Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie, Transfobie en Interseksefobie (IDAHOT) met de Regenboogvlag.
- Laatste zaterdag in juni : Veteranendag, met de veteranenvlag.
- 11 oktober: Coming Out Day, met de Regenboogvlag.
- Tweede vrijdag in december: Paarse vrijdag, met de Regenboogvlag.
- 25 november (Dag van geweld tegen vrouwen) t/m 10 december (Internationale Dag van de Mensenrechten), jaarlijkse campagne tegen geweld tegen vrouwen, met de Orange the World vlag.
- 10 december: Internationale Dag van de Mensenrechten, met de Mensenrechtenvlag.
Er kunnen andere protocollen zoals het rouwprotocol zijn die vragen om vlagmomenten. Het college neemt hierover een besluit.
In uitzonderlijke gevallen kan er op andere momenten dan hiervoor genoemd gevlagd worden. Dan geldt dat er alleen gevlagd wordt als er een uitspraak van de gemeenteraad ligt.
Bijzondere vlaginstructie
Zijn er bijzondere gebeurtenissen in het Koninklijk Huis, zoals een geboorte, huwelijk of overlijden? Dan kan de minister-president een speciale vlaginstructie uitgeven. Dit kan de minister-president ook doen bij bijzondere gelegenheden, bijvoorbeeld om slachtoffers te herdenken van een(inter)nationale ramp.
Vlag met of zonder wimpel, vlag op zondag
- Op Koningsdag en de verjaardagen van Koningin Máxima, Prinses Beatrix en de Prinses van Oranje wordt de vlag uitgestoken met oranje wimpel.
- Bij alle andere gelegenheden hangt de vlag zonder oranje wimpel uit.
- Op zondag wordt er in principe in Gorinchem geen vlag gehesen. Dit is in lijn met het nationale vlagprotocol.
Protocol bij het uithangen van de nationale vlag
Een aantal gebruiken en regels geldt bij het uithangen van de nationale vlag. Zo mag een gehesen vlag nooit de grond raken of het verkeer hinderen. Ook is het de gewoonte dat de vlag niet hangt tussen zonsondergang en zonsopkomst. Blijft de vlag ’s nachts wel hangen? Dan is het goed gebruik de vlag te verlichten, waardoor de kleuren goed zichtbaar zijn.
Buitenlandse, provinciale en gemeentelijke vlaggen
Bij officiële bezoeken waarbij het college van burgemeester en wethouders betrokken is, hangt de gemeente Gorinchem (afhankelijk van de delegatie) een buitenlandse, provinciale en/of
gemeentelijke vlag uit voor het stadhuis. Hierbij geldt het volgende protocol:
- Als twee of meer vlaggen worden gehesen, moeten deze even groot zijn en op gelijke hoogte hangen. Bij twee vlaggen is de ereplaats rechts, gerekend met de rug naar de vlaggen.
- Bij drie vlaggen moet de Nederlandse vlag in het midden hangen. Komen de provinciale en de gemeentelijke vlag naast de Nederlandse vlag? Dan is de opstelling: gemeentelijke vlag links, Nederlandse vlag midden, provinciale vlag rechts. Alleen als het een gemeentelijke aangelegenheid is, moet de gemeentevlag rechts. Worden ook vlaggen van andere landen gehesen? Dan bepaalt de eerste letter van de landnamen in de Franse taal de volgorde.
Vastellen en wijzigen vlagprotocol
- Het vlaggenprotocol wordt vastgesteld door het college van B&W waarna het met de fractievoorzitters besproken wordt.
- Indien uit het fractievoorzittersoverleg de wens komt één of meer wijzigingen door te voeren, dan wordt het protocol opnieuw behandeld en al dan niet gewijzigd tijdens de B&W-vergadering vastgesteld.