Samen aan de slag
De druk op mantelzorgers wordt alsmaar groter. Oorzaken daarvan zijn een stijgende zorgvraag door de vergrijzing. En toenemende personeelstekorten in de zorg. Mantelzorg blijft mede daarom een belangrijk thema in het sociaal domein. Welke behoefte hebben mantelzorgers en waar liggen de kansen om mantelzorgers te ondersteunen? Doen we het goede? MantelzorgNLpro deed daar in opdracht van de gemeente Gorinchem een lokaal behoefteonderzoek naar onder mantelzorgers en beroepskrachten. Eén van de aanbevelingen daaruit: zorg voor één centraal overzicht.
De uitkomsten en bevindingen van dit lokaal behoefteonderzoek zijn eind vorig jaar besproken tijdens een bijeenkomst. Daarbij stonden de ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers en de rol van professionals daarin centraal. Kon je daar niet bij zijn? In dit artikel de hoofdlijnen van het onderzoek en de aanbevelingen samengevat. En de link naar het volledig eindrapport.
Mantelzorg(ers)
Naar schatting telt Gorinchem 11.000 mantelzorgers. Daarvan zijn er 1.000 in beeld bij het Mantelzorgsteunpunt. De druk op mantelzorgers neemt toe en daarmee ook het risico op overbelasting van deze mantelzorgers. Zorgen voor een naaste is zelden het enige dat een mantelzorger doet. Het zorgen wordt vaak gecombineerd met een betaalde baan, zorg voor een gezin of vrijwilligerswerk. Overbelasting is dan ook een risico voor de gehele keten.
Vragen
Het Mantelzorgsteunpunt is dé centrale plek in Gorinchem waar mantelzorgers terechtkunnen voor ondersteuning en advies. Wat de afgelopen jaren opviel, was dat de initiatieven van het Mantelzorgsteunpunt niet altijd de gewenste aandacht kregen. Dat riep vragen op als ‘Welke ondersteuningsbehoefte leeft er onder mantelzorgers?’, ‘Sluit het ondersteuningsaanbod wel aan bij de behoefte?’, ‘Welke groepen mantelzorgers bereiken we wel en welke groepen niet?’ en ‘Hoe kunnen we samenwerken met stakeholders om mantelzorgers beter te bereiken en te ondersteunen?’
Onderzoek
MantelzorgNLpro voerde een onderzoek uit en kwam met aanbevelingen. Het onderzoek bestond uit interviews en groepsgesprekken met mantelzorgers en professionals. De belangrijkste conclusies daaruit:
- naasten weten niet dat ze mantelzorger zijn (bewustwording)
- er is veel aanbod van ondersteuning aan mantelzorgers aanwezig in Gorinchem, maar dat aanbod is versnipperd en niet centraal vindbaar
- netwerksamenwerking is nog onvoldoende vormgegeven rondom mantelzorgondersteuning (preventie).
Aanbevelingen
De belangrijkste aanbevelingen uit het eindrapport zijn:
- werken aan bewustwording rondom thema mantelzorg.
- regierol voeren door gemeente Gorinchem en mantelzorgsteunpunt – aanjaagfunctie
- verstevigen van de samenwerking tussen partijen
- zorg voor één centraal overzicht, bouw voort op de wijkgerichte aanpak en betrek mantelzorg.
Kwartiermaker mantelzorg
Deze aanbevelingen vragen om een transformatie van het huidige Mantelzorgsteunpunt: van een steunpunt gericht op individuele uitvoerende begeleiding naar een meer coördinerende en faciliterende rol. Waarbij het steunpunt mantelzorgers, professionals en aanbieders beter met elkaar verbindt en ondersteunt. Om uitvoering te kunnen geven aan aanbevelingen, hebben we bij de gemeente (op inhuurbasis) een Kwartiermaker mantelzorg aangenomen. Dat is Laura Versteeg.
Hoe nu verder?
Een meerjarige uitvoeringsagenda, in samenwerking met partners opgesteld, en eventueel een mantelzorgconvenant kunnen als richtinggevende instrumenten dienen om de samenwerking tussen alle betrokken partijen te versterken. Beleidsmedewerker Sanne van Driel: “We gaan nu aan de slag met de onderzoeksresultaten en de bijbehorende aanbevelingen. ‘We’ zijn de gemeente en alle partners die ervoor nodig zijn. Ons doel is het thema mantelzorg door te ontwikkelen naar een gezamenlijke opgave, zodanig dat het bereik van mantelzorgers wordt vergroot en het een integraal onderdeel wordt van het werk van beroepskrachten en sociale netwerken in Gorinchem. We gaan werken aan een gezamenlijke uitvoeringsagenda met acties vanuit verschillende partijen. En we gaan het Mantelzorgsteunpunt ontwikkelen tot een expertisecentrum mantelzorg."
Samenwerking cruciaal
Wethouder Eva Dansen: “Samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals is cruciaal om mantelzorgers effectief te bereiken en te ondersteunen. We hebben elkaar dus nodig. We doen met elkaar al enorm veel. Nu nog zorgen dat de mantelzorger het beschikbare ondersteuningsaanbod in onze stad ook (op tijd) weet te vinden.”
Meer informatie
- Neem contact op met Sanne van Driel, s.vandriel@gorinchem.nl, (0183) 659 398.
- Download hieronder het eindrapport van het lokaal behoefteonderzoek Mantelzorg in Gorinchem.
gepubliceerd op 4 februari 2025